“Nước ngọt con cọp ở đâu
Đó là khỏe mạnh sống lâu yêu đời”
Đây từng là câu khẩu hiệu của nước ngọt Con Cọp – sản phẩm của nhà máy sản xuất nước giải khát lớn nhất miền Nam Việt Nam những năm trước 1975 – Nhà máy USINE BELGIQUE.
Có lẽ thế hệ trẻ ngày nay không quen thuộc với tên gọi cũ này, vì từ năm 1977 nhà máy ấy trở thành nhà máy quốc doanh với tên gọi Nhà máy nước ngọt Chương Dương.
Nhưng những ai ở Sài Gòn trong thời gian trước 1975 lại quá quen với các xe giải khát tiêu biểu ở Sài Gòn – Chợ Lớn bấy giờ mà đi đâu ta cũng thấy với các loại như thạch chè, đậu đỏ bánh lọt, mấy chai nước ngọt, sang hơn thì có thêm mấy chai bia.
Ngoài nước ngọt Con Cọp thì còn có nước ngọt Con Nai nổi tiếng hãng nước ngọt Phương Toàn sản xuất trong Chợ Lớn, có chủ là người Hoa. Hãng nước ngọt cũng Pepsi-Cola vào Việt Nam một thời gian, nhưng cạnh tranh không lại với Phương Toàn và BGI (nước ngọt và bia Con Cọp), vì bị hãng Phương Toàn trả giá cao cho mấy người mua bán ve chai để mua vỏ chai Pepsi về đập bỏ. Hàng năm Pepsi chỉ được nhập cảng vào Việt Nam một số vỏ chai có giới hạn, chai rỗng các hãng phải mua về để đong lại. Nhưng vì đã bị đập bỏ hết, Pepsi không mua lại đủ số vỏ chai của mình nên sập tiệm.
Ngoài ra còn có Birley’s của hãng Coca-cola một loại nước ngọt mầu vàng, vị nước cam. Loại này đắt tiền hơn Xá-Xị. Hình như không có loại nước ngọt nào bên Mỹ có mùi-vị giống Xá-Xị.
Xá Xị giống như rootbeer, đầu cọp xanh gọi là bạc hà, uống Birley’s là nước cam vàng không ga (carbonated), nước ngọt Phương Toàn có hình con nai, có vị như Dr pepper kết hợp cùng vanila.
Nắp chai nước cam màu vàng cam có chữ Top màu đỏ là Tướng… Pepsi Cola, Coca Cola, Nắp chai Birley’s màu xanh dương có chữ Birley’s màu xanh đen có giá trị cao hơn, còn Nắp chai xá xị của hãng Phương Toàn màu trắng có hình con Nai màu nâu đen là cao nhất… Có lẽ thời ấy ít người uống, nên nắp chai cũng được xem là vật hiếm có, mọi người và đặc biệt là trẻ nhỏ hay sưu tầm nhất. Những nắp chai nước ngọt đủ màu sắc được nhặt nhạnh này đã trở thành một phần tuổi thơ của những người sinh ra ở miền Nam vào thập niên 1960.
Hương νị đó chỉ có ở một thời tᴜổi thơ ngắn ngủi, nhưng lại kéᴏ dài chᴏ đến lúc bạc đầu. Hoài niệm về một phần tuổi thơ qua bộ ảnh các xe giải khác ở Sài gòn những năm trước 1975:
