Nếu một thời Hà Nội được mệnh danh là Paris của châu Á thì Sài Gòn nổi tiếng là hòn ngọc của xứ Đông Dương. Hình ảnh Sài Gòn với những phố thị tấp nập, những công trình kiến trúc đậm phong cách phương Tây hay hình ảnh những bóng hồng thướt tha mà cá tính có lẽ sẽ mãi là những mảng ký ức thật đẹp trong dòng chảy của lịch sử Việt Nam.
Theo dòng chảy bất tận của thời gian, mọi thứ đều dần dần thay đổi. Nhưng có lẽ trong tâm trí của những con người đã trải qua nhiều thế hệ ở mảnh đất Sài Gòn, có lẽ họ sẽ nhớ mãi một Hòn Ngọc Viễn Đông diễm lệ từ xa xưa. Sài Gòn xưa cũ mãi ẩn hiện trong tiềm thức, theo từng nhịp đập trái tim của mọi người.
Sài Gòn của thế kỷ trước là một Sài Gòn sôi động, đa sắc màu với nhịp sống sôi nổi, với những con người hiền hòa, phóng khoáng. Nhắc tới nếp sống của người Sài Gòn xưa không thể không nhắc tới con đường Catinat, đây được coi là bộ mặt sinh hoạt của cả Sài Gòn.
Khung cảnh náo nhiệt ấy được tác giả Nguyễn Liên Phong miêu tả sinh động trong Nam kỳ phong tục nhơn vật diễn ca xuất bản tại Sài Gòn năm 1906. Ở đó, những thợ may, thợ đánh giày người Hoa hoạt động khá đông hai bên đường.
Sự nhộp nhịp của con đường Catinat thời ấy – Ảnh: Sưu tầm
Góp phần vào sự đông đúc ấy, du khách có thể tìm thấy thức ăn khô, mũ nón hay yên cương ngay tại các cửa hàng tạp hóa. Trung tâm Sài Gòn trên đường Catinat và các đường chung quanh từ năm 1904 đã bắt đầu xuất hiện các cửa hàng thương mại của người Việt như cửa hàng nhiếp ảnh của Jean-Pierre Trọng, nhà in của Nguyễn Văn Toán, nhà in Lê Phát Tân, cửa hàng bán xe đạp, làm bánh mì của nhà nhiếp ảnh Lê Văn Ba.
Cho tới bây giờ, mỗi lần ngang qua con đường Catinat xưa, nay là đường Đồng Khởi, những người Sài Gòn sống từ thời xưa vẫn thấy thấp thoáng đâu đây dĩ vãng một thời.
Những khách sạn, nhà hàng xuất hiện từ rất sớm, những cửa hiệu buôn bán, những thương xá sầm uất mọc lên mang đến một cuộc sống đầy náo nhiệt cho mảnh đất này. Không dừng lại ở đó, thú vui của người Sài Gòn thuở ấy cũng rất đa dạng. Người ta thỏa mái rủ nhau đi rạp hát, rạp chiếu phim, uống cà phê, quán bar, vũ trường.
Sẵn sàng làm quen với người dường như chưa từng gặp mặt, chưa rành lý lịch, trả tiền tách cà phê cho người bạn, hoặc bạn của người bạn chưa từng quen biết, không tính toán vụn vặt, người Sài Gòn thích ăn uống lai rai để tìm cơ hội gặp bạn bè hoặc thư giãn
ÔI, còn nhiều điều về kỷ niệm xưa
BeBoVn