Chợ Lớn được hình thành tư những năm của thế kỷ 17 đến thế kỷ 19, ở thời điểm đó có khá nhiều người Hoa đến và lựa chọn định cư, dần dần xây dựng nên một khu đô thị sầm uất. Dưới thời Pháp thuộc, Chợ Lớn là một khu vực tách biệt với Sài Gòn, người ta gọi là Thành phố Chợ Lớn, tương ứng với khu vực quận 5 – quận 6 ngày nay.
Nhộn nhịp nhất phải kể đến khu chợ Bình Tây (chính là Chợ Lớn mới ngày nay) do thương gia người Hoa – Quách Đàm bỏ tiền ra xây dựng vào năm 1928. Sau nhiều lần trùng tu và sửa chữa thì đến hiện nay, kiến trúc cũ vẫn được giữ nguyên và hoạt động bình thường.
Bên cạnh đó, khu vực Chợ Lớn vẫn còn khá nhiều khu chợ vừa và nhỏ khác, nhưng trong quá trình sáp nhập với Sài Gòn và phát triển mà nhiều khu chợ đã bị dẹp bỏ. Hôm nay, Góc Xưa xin gửi lại bạn đọc bộ ảnh về những khu chợ xưa của Chợ Lớn ngày cũ, để cùng lưu giữ lại chút kỷ niệm đẹp – để hoài niệm về một thời đã qua trong quá khứ.
Kỷ niệm về Chợ Lớn với những bức ảnh ghép đặc trưng khu vực
Cách phía sau chợ này vài trăm mét là kênh Tàu Hủ (Arroyo Chinois), và bến Lê Quang Liêm (sau năm 1975 là bến Trần Văn Kiểu và nay là Đại lộ Đông Tây, thời Pháp có tên là Quai de Mytho tức bến Mỹ Tho).
Những bức ảnh màu về khu chợ, về gánh hàng của người lao động, về những chiếc ghé cập bến bán đồ trên kênh rạch,….
Rạch Bãi Sậy (tức Kinh Hàng Bàng) phía sau Chợ Bình Tây.
Chợ Cũ là một trong những ngôi chợ được xây dựng đầu tiên của Chợ Lớn. Nó nằm ngay tại vị trí Bưu Điện Chợ Lớn hiện nay.
Chợ Bình Tây là ngôi chợ có tuổi đời lớn nhất khu vực Sài Gòn – Chợ Lớn, cũng là nơi thu hút nhiều khách tham quan cả trong lẫn ngoài nước
Khu vực phía trước cổng chợ cũng tụ tập khá nhiều tiểu thương, chủ yếu là những gánh hàng rong, buôn bán thứ hàng nhỏ lẻ
Chợ Cũ nằm ngay vị trí Bưu Điện hiện nay – Trong hình là bức tượng Phan Đình Phùng phía trước Bưu Điện Chợ Lớn
Chợ Lớn là khu vực người Hoa sinh sống, vô cùng đông đúc, chợ Bình Tây nổi tiếng cũng là do một thương gia người Hoa tên Quách Đàm bỏ tiền ra xây dựng vào năm 1928 rồi tặng cho chính quyền thành phố lúc bấy giờ
Bức không ảnh Chợ Cũ Chợ Lớn xưa – Trong hình này, khu vực chợ Cũ đã được cải tạo thành Bưu Điện Quận 5 và bây giờ là Bưu Điện Trung Tâm Chợ Lớn. Chợ Cá nằm trên đường Tổng Đốc Phương phía trước cũng bị dỡ bỏ hoàn toàn.
Tòa nhà có chóp mái hình tam giác chính là Chợ Cá phía trước Chợ Cũ, nằm ngay giữa đường Tổng Đốc Phương (nay là đường Châu Văn Liêm). Đây là hai trong số các ngôi chợ xưa nhất của Chợ Lớn, trước khi có Chợ Bình Tây tức Chợ Mới.
Một khu chợ tự phát khác nằm trên đường phố Chợ Lớn, nơi đây ngày nay chính là đường Mạc Cửu
Đường Mạc Cửu – Đoạn đường bên hông trái Chợ Cũ, xa xa phía trước là Chợ Cá
Đường Mạc Cửu
Một khu chợ nhỏ khác ở Chợ Lớn, nhưng sau này cũng bị dẹp bỏ
Khu Chợ Cá nằm trên đường Tổng Đốc Phương (sau này được đổi tên thành đường Châu Văn Liêm)
Đường bên trái Chợ cũ, nay là đường Mạc Cửu, nhìn thằng ra Chợ Cá (nằm ngay vị trí giữa đường Châu Văn Liêm ngày nay, phía trước vòng xoay tượng đài Phan Đình Phùng)
Các công trình như Chợ cá này, hay Chợ cũ, chỉ là những kiến trúc quá tầm thường hay nhỏ bé so với ngày nay, nhưng những hình ảnh hiếm hoi còn lại của chúng rất có giá trị trong việc tìm hiểu hay nghiên cứu về lịch sử hình thành và phát triển của Sài Gòn – Chợ Lớn trong hơn 300 năm qua.
Khu vực phía trước chợ Bình Tây – Chợ Lớn
Những dãy nhà san sát nhau trong khu chợ ngày nay đã không còn nữa…
Hình này là Chợ cũ trước khi cải tạo sửa chữa để có thêm tháp cao như thấy trong nhiều hình khác. Trong hình này mái chợ được lợp bằng ngói âm dương, các hình của chợ sau khi cải tạo cho thấy mái lợp bằng tôle kẽm hoặc fibrociment.
Quầy hàng bán vịt quay ở Chợ Lớn, trong khu chợ người Hoa
Quầy bán thịt
Quầy bán vịt quay khác ở Chợ Lớn, chủ yếu bán cho người đi chợ
Gánh hàng rong bán vịt quay – Món vịt quay vốn là đặc sản của người Bắc Kinh, hay nổi tiếng thêm là vịt quay Tứ Xuyên, nhưng ở khu vực Chợ Lớn, phần đông là người Quảng Đông di cư đến nên món vịt quay của người Quảng Đông cũng chẳng thua kém gì. Thậm chí, món vịt Quảng Đông còn ra đời sớm hơn hai tỉnh trên.
Cửa hàng bán đồ thiếc
Tiệm bán đồ thiếc của người Hoa
Tiệm bán đồ gốm của người Hoa
Chợ dừa
Những người Hoa đang mang gánh thúng tre đi bán
Người lao động đang khuân vác hàng hóa từ mé sông lên chiếc xe kéo để vận chuyển đến nơi khác
Quầy hàng di động của người Hoa
Gánh hàng ra chợ
Những gánh hàng rong được bày bán trên đường Tổng đốc Phương của những năm thập niên 1920. Ngôi nhà giữa hình nằm tại góc ngã tư Đồng Khánh – Tổng Đốc Phương đến nay vẫn còn.
Chợ tự phát
Một xưởng sản xuất ở khu vực Chợ Lớn của người Hoa
Những người lao động đang tụ tập ăn uống nghỉ ngơi trước khi vào giờ làm việc ở một khu chợ nhỏ
Quầy bán đồ ăn của người Hoa, giống như xe hủ tiếu bây giờ
Nhà máy xay lúa. Mấy thiếu niên đang điều khiển cối giã gạo
Mọi người tụ tập trước một gánh hàng rong để thưởng thức ăn uống
Thợ sửa giày người Hoa
Bán chữ và câu đối dịp Tết
Ông đồ cho chữ nhân dịp Tết, những câu đối hay chữ được gò từng nét hoàn hảo
Gánh hàng rong
Những người lao động bày hàng bên vỉa hè để buôn bán cho người qua đường
Gánh hoa bán Tết
Những người An Nam bày hàng ở hai bên cầu
