Trong một chuyến công tác, Trần Thiện Thanh nhìn xuống biển xanh qua cửa sổ của phi cơ với nét mặt tư lự, một lúc sau đó thì lấy trong túi ra một cuốn sổ tay nhỏ để viết vội vài dòng. Sau đó thì ca khúc “BIỂN MẶN” đã ra đời, mang những suy tư về đời lính, về một vùng quê đã nuôi lớn người nhạc sĩ tài hoa bằng muối biển mặn. Khi nghe những lời ca trong bài hát “BIỂN MẶN”, dường như tác giả đang diễn tả tâm trạng của một chàng thanh niên được sinh ra và lớn lên ở vùng duyên hải miền Trung của Việt Nam. Vì như chúng ta biết rằng, Phan Thiết là nơi “chôn nhau cắt rốn” của ông, có lẽ vì thế ông đã gửi gắm tâm sự của mình vào đây rất nhiều. Nhưng nếu ta đã từng sinh sống ở các tỉnh khác dọc theo bờ biển Việt Nam thì cũng cảm thấy như bài hát này được viết riêng cho mình. Ông đã kể về những đêm ấu thơ chợt thức giấc, nằm nghe sóng biển rì rào vọng về để ru giấc ngủ cho mình, và sóng biển cũng đã vỗ về để ru giấc ngủ cho quê hương yêu dấu.
“Cao ngất Trường Sơn, ôm ấp tình thương nước ra sông nguồn
Tìm về biển Đông, tình yêu thành sóng Thái Bình Dương
Rồi từng đêm sương, sóng vỗ về ru giấc quê hương
Nhưng quê hương chưa ngủ, khi bom đạn tơi bời còn nhục nhằn dưới ruộng trên nương.”
Trẻ thơ thì ngủ dễ dàng khi nghe sóng biển, nhưng còn quê hương đất nước vẫn không ngủ yên khi mà bom đạn chiến tranh cày nát trên ruộng đồng và nương rẫy. Ngày ngày tuổi thơ lớn dần theo nhịp chảy của các con suối, dòng sông từ trên dãy núi Trường Sơn trùng trùng điệp điệp, chảy dài ra biển Đông để hoà vào dòng nước biển mặn của đại dương. Nơi vùng biển đó, tình yêu quê hương đất nước của chàng trai trẻ sẽ biến thành các đợt sóng chạy dài ra tận vùng biển Thái Bình Dương bao la. Thời điểm Trần Thiện Thanh viết ca khúc này, khoảng năm 1967, khi đó có lệnh tổng động viên từng phần của chính phủ, quy định tuổi đăng lính là từ 21 tuổi, vì vậy trong bài hát có câu: “nên năm hăm mốt tuổi, tôi đi vào quân đội mà lòng thì chưa hề yêu ai.”
Bấm vào hình trên để nghe ca khúc
“Tôi thức từng đêm thơ ấu, mà nghe muối pha trong lòng
Mẹ là mẹ Trùng Dương, gào than từ bãi trước ghềnh sau
Tuổi trời qua mau, gió biển mặn nuôi lớn khôn tôi
Nên năm hăm mốt tuổi, tôi đi vào quân đội mà lòng thì chưa hề yêu ai.”
Thuở đó, nhạc sĩ Trần Thiện Thanh thấu hiểu được tâm tư đời lính, họ thường xuyên đi hành quân ở những vùng làng mạc gần ven bờ biển hoặc mật khu hẻo lánh xa xăm. Có những vùng bị “giải phóng” một thời gian, thì các anh chiến sĩ đã chiếm lại được và anh lính trẻ này cùng đoàn quân đến “tiếp thu” ổn định trật tự, giữ gìn an ninh cho bà con trong thôn xóm. Nơi tạm thời dừng quân này, nơi có biển xanh và bóng dừa đổ nghiêng bên bờ cát trắng, lần đầu tiên anh lính trẻ đã bị “tiếng sét ái tình”:
“Người yêu tôi, tôi mới quen mà thôi
Lúc dừng quân trên vùng vừa tiếp thu
Vùng hoang vu bóng dừa bờ cát dài
Gió lên từng chiều vàng nàng xõa tóc trên biển xanh”
Thật là một mối tình rất thơ mộng của anh lính trẻ mới biết yêu lần đầu! Ở cái vùng hoang vu có bờ cát dài này, cô gái hay ngồi xõa mái tóc dài trong gió chiều bay lên theo ánh nắng vàng của buổi hoàng hôn trên bờ biển vắng. Vào những buổi chiều mưa thì nàng ấy hay rơi nước mắt một mình. Bởi nàng lo lắng và nghĩ nhiều về tương lai mai sau khi mà cô gái bé nhỏ lỡ yêu người lính chỉ sau thời gian ngắn ngủi gặp nhau trên bước đường của người chinh nhân. Vì thế nàng thường khóc trong chiều mưa lúc biển mặn đục sắc mây. Một bức tranh thật buồn nhưng cũng thật đẹp, khi cả hai cùng ngồi nhìn ra biển thì cô gái đã bảo với anh rằng: “Bảo yêu anh em muốn chuyện đôi mình, như màu xanh biển tình trong ngày trời xinh rất xinh”
Bấm vào hình trên để nghe ca khúc
“Người yêu tôi hay khóc trong chiều mưa
Lúc màu xanh biển mặn đục sắc mây
Bảo yêu anh em muốn chuyện đôi mình
Như màu xanh biển tình trong ngày trời xinh rất xinh.”
Nhưng cuộc đời có những nghịch cảnh éo le xảy đến cho hai kẻ đang yêu này. Vì chỉ một thời gian sau là anh lính trẻ lại phải theo đơn vị rời xa thôn xóm của cô gái mà chàng mới vừa yêu.
“Tôi đến lại đi, xa vắng đời tôi chiến chinh lâu dài
Miệt mài đời trai, vượt truông dài che khuất biển xanh
Đẹp tựa trong tranh, gót bùn lầy cho lúa thêm xanh
Trong bao lần quân hành, tôi qua vùng khô cằn
Mồ hôi thành biển mặn trên môi.”
Trên những dặm trường dọc đất nước đẹp ngời ngời như trong tranh vẽ, anh phải vượt qua bao nhiêu dặm đường dài, đi sâu vào những nơi ruộng đồng xa xôi, xa dần vùng biển xanh thơ mộng, người chinh nhân nguyện dấn bước với gót chân bùn lầy và mong rằng đồng lúa quê hương sẽ được vươn lên trong yên bình. Trong biết bao nhiêu lần hành quân gian lao vất vả sau đó, anh đi ngang qua những vùng khô cằn sỏi đá, dưới cái nắng nóng thiêu đốt của miền nhiệt đới. Nghe giọt mồ hôi mặn chát trên môi thấm vào đầu lưỡi anh vị mằn mặn, anh lính lại nhớ về vị muối biển quê hương. Anh còn nhớ về quãng đời thơ ấu của mình, rồi chợt nhận ra hương vị của quê hương vẫn còn thấm đẫm trong mình dù đã cách xa lâu dài mùa chinh chiến.
Ca khúc “Biển mặn” của cố nhạc sĩ Trần Thiện Thanh dù đã trải qua hơn nửa thế kỉ nhưng vẫn còn được rất nhiều khán thính giả nhớ và yêu thích. Nhạc phẩm này cũng đã được nhiều ca sĩ thể hiện thành công trong số đó phải kể tên đến ca sĩ: Nhật Trường (tác giả của ca khúc), Quang Lê, Trường Vũ..
1. Cao ngất Trường Sơn
ôm ấp tình thương nước ra sông nguồn
Tìm về biển Đông, tình yêu thành sóng Thái Bình Dương
Rồi từng đêm sương, sóng vỗ về ru giấc quê hương
Nhưng quê hương chưa ngủ khi bom đạn tơi bời
Còn nhục nhằn dưới ruộng trên nương.
Tôi thức từng đêm thơ ấu, mà nghe muối pha trong lòng
Mẹ là mẹ trùng dương, gào than từ bãi trước ghềnh sau
Tuổi trời qua mau, gió biển mặn nuôi lớn khôn tôi
Nên năm hăm mốt tuổi, tôi đi vào quân đội
mà lòng thì chưa hề yêu ai.
Người yêu tôi, tôi mới quen mà thôi
Lúc dừng quân trên vùng vừa tiếp thu
Vùng hoang vu bóng dừa bờ cát dài
Gió lên từng chiều vàng nàng xoã tóc trên biển xanh.
Người yêu tôi hay khóc trong chiều mưa
Lúc màu xanh biển mặn đục sắc mây
Bảo yêu anh em muốn chuyện đôi mình
Như màu xanh biển tình trong ngày trời xinh rất xinh.
2. Tôi đến lại đi, xa vắng đời tôi chiến chinh lâu dài
Miệt mài đời trai, vượt truông dài che khuất biển xanh
Đẹp tựa trong tranh, gót buồn lầy cho lúa thêm xanh
Trong bao lần quân hành, tôi qua vùng khô cặn
Mồ hôi thành biển mặn trên môi.
