Bộ phim “Chân trời tím” mô phỏng chân thật đô thành Sài Gòn năm 1971 “không khác gì trời Tây”

Bộ phim “Chân trời tím” là một bộ phim lãng mạn do đạo diễn Lê Hoàng Hoa biên dựng, bộ phim được phỏng theo tiểu thuyết cùng tên của tác giả Văn Quang ấn hành năm 1964. Bộ phim được ra mắt lần đầu vào năm 1971 tại Sài Gòn, sau đó đã bị thất lạc hơn 4 thập kỷ mới được tìm lại. Một bản 35mm của bộ phim vẫn còn sót lại trong thư khố của xưởng phim Nhật Bản Imagica Lab. Sau đó, bản này đã được phục chế bằng công nghệ số bởi một hậu duệ Mỹ Vân Phim và bản mới đã được trình chiếu lần đầu tiên tại Canada vào ngày 11 tháng 6 năm 2016. 

Lúc ban đầu, chủ của tờ Kịch Ảnh – ông Quốc Phong đã có ý định chuyển thể quyển tiểu thuyết của Vân Quang thành phim, nhưng vì không muốn biến nó trở thành một bộ phim thị trường hời hợt nên ý định đã bị dập tắt. Sau đó chờ đợi đầu tư một số vốn thật lớn cùng với bối cảnh và nội dung để biến nó trở thành một bộ phim kinh điển. Và hiển nhiên điều đó không hề dễ dàng, phim “Chân trời tím” nguyên thuỷ có mức kinh phí thực hiện lên đến 14 triệu đồng – là con số rất lớn thời bấy giờ. Và tất nhiên, không có một hãng phim riêng lẽ nào đủ sức gồng gánh nên hãng Mỹ Vân Phim đã phải kêu gọi 6 hãng phim khác hợp tác thực hiện. Liên doanh 7 hãng đó lấy tên chung là Liên Ảnh film (gọi tắt của Liên Hiệp Điện Ảnh Việt Nam). Bộ phim quy tụ rất nhiều diễn viên nổi tiếng của miền Nam Việt Nam thời điểm đó như Hùng Cường, Kim Vui, Bảo Ân, Mộng Tuyền, Ngọc Đức, Ngọc Phu, Tùng Lâm, Khả Năng, Xuân Phát, Bà Năm Sa Đéc……Bộ phim được quay ròng rã ba tháng trời, với 100 xe tăng, 45 máy bay trực thăng, 300 xe cơ giới đủ loại, 600 diễn viên chính phụ và đã thu vào 94 triệu đồng, nghĩa là lời gấp gần 7 lần so với số vốn bỏ ra. Bộ phim không chỉ thành công về mặt doanh thu mà còn đặt được giải thưởng Văn Học Nghệ Thuật năm 1971 của phủ tổng thống.

Diễn viên Thẩm Thúy Hằng đã chia sẻ rằng: “Bộ phim quay xong là một thành công lớn được hầu khắp các báo Sài Gòn ca ngợi. Phim được giải tổng thống năm 1971. Đích thân Tổng thống Nguyễn Văn Thiệu đã trao tặng Kim Vui tượng vàng nữ diễn viên xuất sắc trong đêm liên hoan trao giải tại dinh Độc Lập.”

Bên cạnh đó, “Chân trời tím” là một bộ phim Việt Nam nhưng có thêm phần phụ đề Pháp ngữ, bản đầu tiên đã được gửi đi trình chiếu tại Ðại Hội Ðiện Ảnh ở Dianard (Anh Quốc) năm 1971. Trong cùng thời điểm đó, bộ phim cũng được mời tham gia Liên hoan phim Á châu tổ chức tại Đài Bắc và đạt giải nhất về nghệ thuật (Best Artistic Expression Award from the Asian Film Festival). 

Bối cảnh xã hội tại thời điểm Phim Chân Trời Tím

Bối cảnh thời gian xảy ra của tác phẩm là giai đoạn chuyển tiếp giữa hai nền đệ nhất và đệ nhị cộng hòa, trong đó đỉnh điểm là cuộc chính biến lật đổ Ngô Đình Diệm. Không gian là vài cảnh chiến trường chủ yếu tại miền Nam thời bấy giờ và ngoại cảnh chính yếu là thủ đô Sài Gòn và cảnh quan biển ở Vũng Tàu. Phim huy động được cả sự hỗ trợ của quân lực, cảnh trận đánh tại một tiền đồn miền duyên hải đã có sự tham dự của không quân, bộ binh và thiết giáp thật, cùng một màn hành quân trực thăng vận công phu.

Xuyên suốt bộ phim, khán giả dõi theo cuộc hành trình của hai số phận: một người là ca sĩ, một người là quân nhân. Họ yêu nhau, nhưng trời cao lại bắt họ trải qua không ít sóng gió nên cuộc tình chẳng mấy tươi sáng. Liên (Kim Vui thủ vai) dù rất yêu Phi (Hùng Cường thủ vai) nhưng lại phải sống cuộc đời lệ thuộc vào người khác. Còn Phi, nếu lấy Loan (Mộng Tuyền thủ vai) sẽ được làm rễ của trung tá trưởng – cấp trên của mình thì con đường thăng tiến của anh sẽ vô cùng dễ dàng và rạng rỡ, nhưng anh lại chấp nhận con đường đầy chông gai để theo đuổi tình yêu với Liên. Hai kẻ yêu nhau sâu đậm, luôn mơ mộng về một tương lai đẹp đẽ, tìm về chân trời yên bình để sống trọn vẹn mối tình đắm say. Nhưng tiếc thay, chân trời tím đầy mộng ước của họ sẽ không bao giờ đến được, vì trong cơn ghen tuông cực điểm, gã chồng hờ đã tước đi sự sống của cô ca sĩ tên Liên bằng nhiều nhát dao chí mạng. 

Hùng Cường thủ vai Phi trong phim “Chân trời tím” năm 1971

Bộ phim mang trên mình rất nhiều giá trị to lớn, cả về tư liệu lẫn ý nghĩa lịch sử: Nội dung tổng quát của bộ phim đã ghi nhận lại phần nào những diễn biến thời sự – xã hội, khái quát những giai đoạn liền trước và sau biến cố đảo chánh Ngô Đình Diệm năm 1963. Bên cạnh đó, bộ phim còn mang đến những thước ảnh quý về ánh nhìn văn hóa, nếp sống, sinh hoạt, cảnh vật, trang phục, tính tình con người Nam Bộ nói chung và người Sài Gòn nói riêng. Tất cả đều đậm giá trị nhân văn khi được chuyển thể từ bộ tiểu thuyết cùng tên của tác giả Văn Quang. 

Sơ lược truyện phim Chân Trời Tím

Hạ sĩ Phi có biệt tài bắn súng máy, bị thương sau một trận đánh ác liệt, được chẩn đoán không còn khả năng tác chiến do mất một ngón tay. Nhờ biết lái xe, anh được biệt phái phục vụ hậu cứ, làm tài xế riêng cho Trung tá Lạc, trung đoàn trưởng, tạm thời tránh xa khói lửa chiến tranh. Trung tá Lạc có hai con gái rất xinh đều thầm yêu Phi, nhưng Phi không thấy hứng thú gì, không rung động, vì lòng anh đã có hình bóng Liên, một ca sĩ phòng trà. Với nhiều thanh niên trong tuổi quân dịch, một chân lính tài xế như Phi quả là một điều mơ ước cho họ. Thậm chí họ còn phải lo tiền để được làm những “lính kiểng” phục vụ hậu phương. Nhưng Phi thì khác, cuộc sống với những tháng ngày êm trôi theo ngày tháng bình yên, ngày ngày đưa người yêu đi dạo phố sắm sửa, ăn uống, ngoạn cảnh chỉ làm cho Phi thấy bứt rứt, nhàm chán. Khi vết thương lành, Phi tự nguyện xin trở lại chiến trường.

Vắng Phi, ở hậu phương, Liên bị ép buộc phải chung sống với một gã giàu có mà ti tiện, hung hãn, thô lỗ và hay ghen tuông. Bầu không khí thủ đô Sài Gòn bấy giờ sôi sục từng ngày với những cuộc xuống đường, biểu tình của sinh viên, Phật tử. Họ bày tỏ sự bất mãn cao độ đối với chính sách đàn áp Phật giáo của chế độ họ Ngô. Tuy vậy, chính quyền không đáp ứng nên đã xảy ra bạo động ở nhiều nơi. Tình hình trở nên đặc biệt nghiêm trọng sau sự kiện nhà sư Thích Quảng Đức tự thiêu ngay giữa thủ đô.

Một số tướng lĩnh do trung tướng Dương Văn Minh đứng đầu, đã quyết định đảo chính tổng thống. Chiến xa và những đoàn quân hùng hậu được các tướng phe đảo chính đưa về bao vây và tấn công dinh Độc Lập. Khi cuộc đảo chính ngày 1 tháng 11 năm 1963 xảy ra, phủ tổng thống phát lệnh khẩn điều động những đơn vị trung thành tức tốc về bảo vệ dinh, trấn áp lực lượng đảo chính, Phi cũng có mặt trong số binh sĩ này. Anh nghĩ rằng súng anh cầm chỉ nhả đạn vào quân thù, không thể bắn vào những người cùng hàng ngũ, nhiệm vụ anh là hướng mũi súng về phía trước trấn giữ đất nước. Mãi theo đuổi dòng suy nghĩ, Phi mất cảnh giác nên trúng đạn của một tay súng phía bên lực lượng đảo chính, đạn ghim vào cánh tay. Bị thương khá nặng, Phi cố gắng bò lê về nơi ở của Liên, gọi cửa.

Bộ phim cũng đã làm nổi bật nên tên tuổi của cô diễn viên mới Kim Vui

Mất quá nhiều máu, Phi ngã gục khi Liên vừa mở cửa phòng ra. Hốt hoảng, Liên sơ cứu, băng bó vết thương và đặt Phi nằm trên giường, Phi qua cơn nguy kịch. Bấy giờ, Phi bày tỏ với Liên niềm ước ao đưa Liên về một chân trời tím, nơi hai người sẽ xa lánh thế gian, không một ai quấy rầy, cùng đắm mình trong tình yêu vĩnh cửu ngọt ngào. Liên cũng rất hào hứng về dự định của Phi, thề nguyền cùng anh tìm đến nơi mỹ miều ấy khi anh lành vết thương.

Hai người có ngờ đâu rằng tay anh chị nấp ngoài cửa nãy giờ đã nghe hết ý định của họ. Đến sáng, Liên bật radio, đài Sài Gòn phát liên tục thông báo kêu gọi tất cả các quân nhân phải lập tức về ngay đơn vị trình diện. Phe đảo chính của tướng Dương Văn Minh đã thành công. Chờ khi Phi rời đi theo lệnh kêu gọi trình diện, tên chồng hờ xông vào hỏi tội Liên. Trong cơn ghen tức hắn đã đâm chết Liên.

Và rồi, đến cuối cùng thì “chân trời tím” ấy mãi mãi chỉ là một vùng trời ảo mộng, còn hai con người dệt nên mộng ước hảo huyền lại chẳng thể nào đặt chân đến được nữa: 

“…Anh vì lửa khói quê hương, đường hun hút biên cương, một mình ngắm trăng suông. Em về bên ấy thương mong từng chiều rớt bên sông… Em có mơ gì không? 

Anh chắc em mơ về nơi chân trời tím. Mơ chúng ta in bóng trên lưng trời xa…..Nhưng anh biết, muôn đời muôn kiếp sau. Anh với em không hề đến gần nhau.” – Bài hát “Chân trời tím” của tác giả Trần Thiện Thanh và Trần Văn Hạnh.

Viết một bình luận